HIOB – program dla pijanych sprawców przestępstw komunikacyjnych

W Oddziale Zewnętrznym w Stawiszynie Aresztu Śledczego w Grójcu zakończyła się kolejna edycja programu psychokorekcyjnego dla skazanych, odbywających karę pozbawienia wolności za jazdę w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających – HIOB.

Gdzie jest problem

W Polsce wsiadanie za kierownicę pod wpływem alkoholu lub narkotyków nadal stanowi duży problem społeczny. Jazda po alkoholu jest jednym z częściej popełnianych przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Tylko wczoraj (3.07.2021) Policja zatrzymała 331 nietrzeźwych kierowców. Część z nich za swoje czyny niestety trafi do więzienia. Dodatkowym problemem jest także społeczne przyzwolenie na tego typu nieodpowiedzialne zachowanie. Nie brakuje sytuacji, kiedy osoby wspólnie pijące alkohol razem wsiadają do samochodu lub zezwalają osobie nietrzeźwej na powrót do domu. Kierowca prowadzący pod wpływem alkoholu zagraża nie tylko własnemu bezpieczeństwu, ale jest również poważnym zagrożeniem dla innych uczestników ruchu drogowego. Jazda na tzw. kacu jest również fatalnym pomysłem. „Syndromu dnia wczorajszego” znacząco zwiększa ryzyko spowodowania wypadku drogowego. Tego typu zachowaniom mówimy stanowcze – nie!

Konsekwencje

Za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego grożą poważne konsekwencje. Jest to nie tylko odpowiedzialność karna. Często znacznie dotkliwsza karą jest zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych nie niższy niż 3 lata. Oprócz zakazu sprawca tego typu przestępstw musi się liczyć również konsekwencjami finansowymi – od grzywny, świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej aż do pokrycia kosztów wyrządzonych szkód i zapłaty odszkodowania pokrzywdzonym. Najsurowszą konsekwencją jest kara pozbawienia wolności. Kodeks karny przewiduje, że kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. W przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności, skazany podczas pobytu w zakładzie karnym, poddany będzie licznym oddziaływaniom korekcyjnym prowadzonym przez funkcjonariuszy Służy Więziennej.

HIOB

Prowadzenie zindywidualizowanych oddziaływań na skazanych oraz udzielanie im pomocy w zakresie społecznej readaptacji to podstawowe zadanie penitencjarystów. Każdego dnia więzienni psycholodzy, wychowawcy prowadzą różnego rodzaju programy resocjalizacyjne, których celem jest niwelowanie deficytów będących główną przyczyną wejścia w konflikt z prawem. Jednym z nich jest program psychokorekcyjny HIOB skierowany dla skazanych za przestępstwo określone w art. 178 kk, czyli za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Podczas zajęć skazani mają możliwość ćwiczyć umiejętność prawidłowej oceny ryzyka, relacji z innymi uczestnikami ruchu drogowego, oceny zmieniającej się kondycji psychofizycznej, samooceny oraz umiejętność kontroli swoich decyzji dotyczących picia alkoholu i prowadzenia pojazdów. Główne cele w programie HIOB to wypracowanie umiejętności samopoznania i funkcjonowania w sytuacjach picia alkoholu i prowadzenia pojazdów, zmniejszenie prawdopodobieństwa ponownego prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu przez uczestników programu, zmiana postaw dotyczących kierowania pojazdem pod wpływem alkoholu – „Piłeś – nie jedź!”, autodiagnoza własnego problemu alkoholowego, autodiagnoza tendencji do zachowań ryzykownych, nabycie umiejętności rozpoznawania zachowań ryzykownych i ich przyczyn, edukacja dotycząca wpływu alkoholu na organizm kierowcy, nabycie umiejętności obliczania zawartości alkoholu we krwi, rozbicie mitów dotyczących jazdy po alkoholu. Ważną częścią zajęć jest symulacja zachowań z wykorzystaniem alkogogli. Alkogogle symulują stan nietrzeźwości poprzez zakłócenie pracy błędnika i działanie na zmysł widzenia. Pomagają zademonstrować upośledzenie receptorów, jakie występuje po spożyciu alkoholu. Okulary pokazują jak trudno jest wykonać podstawowe czynności w sytuacji zaburzenia zmysłów przez działanie alkoholu. Obniża się koncentracja, spowalnia się czas reakcji, powstają problemy w ocenie odległości i zaburzenia w orientacji przestrzennej, zniekształceniu podlega koordynacja wzrokowo – ruchowa. Mając tego typu zaburzenia będąc uczestnikiem ruchu drogowego, tragedia jest niemal pewna.

Bezpiecznej jazdy

Okres wakacji sprzyja wyjazdom, podróżowaniu – często z całą rodziną. Setki tysięcy Polaków udaje się w tym okresie na upragniony odpoczynek. Wzrasta natężenie ruchu na wszystkich drogach. Wzrasta też liczba wypadków. Do najczęstszych przyczyn wypadków należy nadal przekroczenie dozwolonej prędkości. Ale nadal też wśród przyczyn zdarzeń drogowych wymienia się jazdę pod wpływem alkoholu lub środków odurzających oraz pośpiech, ryzykowne zachowania za kierownicą czy brawurowa jazda, prowadząca wprost do tragedii. Apelujemy więc do wszystkich kierowców i podróżujących, aby nigdy nie wsiadali do samochodu „na podwójnym gazie”, aby przestrzegali wszystkich przepisów ruchu drogowego, aby kierowcy zawsze podczas jazdy samochodem byli trzeźwi, wyspani, wypoczęci. Apelujemy o rozwagę i odpowiedzialność podczas wakacyjnych wyjazdów. Bezpiecznej podróży!

Opracowanie: ppor. Marek Pikulski

Zdjęcia: szer. Marta Franaszczyk